Jochs Florals de Barcelona en 1864/Aïs

De Viquitexts
Sou a «Aïs»
Jochs Florals de Barcelona en 1864






Número 14.


PRIMER ACCESSIT AL GESSAMÍ D'ARGENT.


——————

AÏS.




 I.

 La masco dóu Castelan

 De la draio dóu cementèri
Part un draiòu plen de mistèri,
Que vai mountant e davalant;
Dis auciprès l'oumbro negrasso
E lou bram rauc di tartarasso
Fan orre esfrai à quau ie passo:
Ei lou draiou dóu Castelan!

 Au Castelan, dison li chato,
Dins un vièi tourrihoun s'acato
Uno masco is iue treboula;
Dintre li merlet di muraio,
Lou béu-l'oli sèmpre varaio;
La masco, dison, se gougaio
Quand l'aupelas ie vèn parla.

 Li grand fèsto, ven au vilage:
Noun raubo lis iòu di meinage,
Noun fai tort is enfant póurous;
Mai i chato qu'an de fringaire,
I paréu, urous calignaire,
Dardaio un regard plen d'esclaire,
Mort o vido dis amourous!

 Un sero, la luno dounavo:
Souleto, uno chatouno anavo
Dius lou draiòu dóu Castelan;
Soun brut de pèd dins li clapeiro
Ie fasié pòu... A la sourniero
Entrevesié de la sourciero
Lou lumenoun...; e, reculant:

 — «Nàni! nàni! disié 'sfraiado,
De susour la caro bagnado,
I'a que la mort dins este infer!...
Te veirai plus, moun paure amaire!
Me veiras plus, ma pauro maire,
Car, l'ai ausi lou cant bramaire
De la masco e de l'ancèu-fer!...»

 E l'aucelas, dins li muraio,
Sèmpre que mai bramo e varaio!
Subran la masco sort: «i— Quau, dis,
Quau a lou front, souto mi tourre,
A talo ouro, de veni courre?...
Ah! ah! fai piei... un poulit mourre,
Un perdigau de Paradis!...

 «Vène, e veirai, ô vierginello,
Resplendi ta caro brunello
Au fio sacra de moun fougau...»
E per la man pren la chatouno,
Que d'esfrai quilo e s'amoulouno:
«— Te parlarai d'éu, ô tendrouno!
E moun parla te fara gau.»

 Piei atubo au fougau, la vieio,
Sa regalido de bourreio,
E sa voues routo, en tremoulant:
«—Aro, dis à la piéuceleto,
Lou fio cremo, e sian plus souleto:
L' Esperit parlo, ô ma pouleto!
A la masco dóu Castelan!»

 E l'amourouso, espavourdido:
«—Masco, moun amour es ma vido!
More, s'emmasques moun amour.»
«—Noun vole amoussa toun estello:
Pamens, s'un nivo l'emmantello,
Jéu noun poudrai, ô jouvencello,
Je tourna rèndre sa clarour...

 — «Porje eici, porje ta manoto...»
quatecant un crid de machoto
Estavanis la pauro enfant...
«— Ai! malur! fai la vièio masco!...
Ai! ma chato, quand vendra Pasco,
A Nostro-Damo-de-Venasco
Noun calignaras aquest an!

 Liuen dóu Coumtat, liuen dis aupiho,
Jéu vese alin uno tourriho...
Je sies anado t'embarra...
Uno raubo de lano blanco,
Pecaire! escound ti bellis anco
E quand tout ris dins ta calanco,
T'entende soulo souspira.

 «Jéu dins lou dòu vese un troubaire,
Jéu ause, en Prouvènco, un cantaire
Que dis, en plourant, sa doulour...»
E s'aubourant, atremoulido:
«—Masco, moun amour es ma vido!
Mourirai donc, la chato crido!
M'as passi moun bel ile en flour!...»

 E piei, quand reflouriquè Pasco,
A Nostro-Damo-de-Venasco,
Li chato vengueron... Ai! las!
le veguèron plus la jouvènto
A soun felibre sourrijento...
Aro plouro, mounjo doulento;
E soun ploura fai soun soulas.

 II.

 La moungeto.

Es au couvènt! a leissa paire e maire,
 E soun païs;
S'es embarrado, e plouro soun amaire;
 La pauro Aïs!

Sounjo de longo i cansouneto gènto
 Di troubadour;
E soun lis iue de la bello jouvènto
 Nebla de plour!

Lou cant plantiéu de soun galant troubaire
 Souspirara...
Long di sourgueto, amourousi cantaire,
 La plourara.

Mai plus jamai, Aïs, tèndro amigueto,
 Dins lou valoun,
Vendra'scouta, long di lindi sourgueto
 Tèndri cansoun!

E jamai plus de dóuci serenado,
 Cant dóu païs,
Te bressaran, tourtouro enamourado,
 Dintre toun nis.

Plus, jamai plus, sus lou cresten dòu moure,
 Quand ven lou jour,
Escalaras, per veire la grand tourre
 Dóu troubadour!

Noste soulès, rei glourions qte s'enauro
 Dins lou cèu blu,
E li valoun que trevo encaro Lauro,
 Li veiras plu.

E trèvo ansin, Aïs, li vau, li plano
 Di Prouvencau,
E se retrais de la bono Santo Ano
 Li jo flourau.

Vei s'acampa, princesso de la festo!
 Urous e gent
Le set Felibre e courouna sa testo
 De flour d'argent!

I'ei soun troubaire... Ah! plouro, ma paureto!
 A toun plagnun,
A toun plagnun, o doulento moungeto!
 Respond degun.

Degun couneis de nosto gaio lengo
 Lou gai canta;
Degun couneis li plasenti valengo
 De la Coumtat!

Lou blu ventour e sa santo capello,
 Degun l'a vist!
E degun ven que te parle, ô ma bello!
 De toun païs!

Vaqui perqué souto lis avelano
 Soulo se piai;
Aqui pantaio, e l'er fres de l'andano
 Grand ben ie fai!

Cade brout d'erbo e cada flour ie parlo
 De soun amour;
Quand ven ploura, roussignou e bouscarlo
 Canton toujour...

Mai aco's pas li bràvi d'indouleto
 Que, l'an passa,
A sa teulisso et contro sa chambreto
 Venien nisa.

Las! aquest an, quand tournaran urouso
 A soun oustau,
Li veira plas s'amagant amourouso
 Dins si nis caud!

E dis, moungeto: —O dindouleto amado,
 Pourtas l'amour,
Pourtas l'amour à l'estro benurado
 Dóu troubadour.

E parlas-ie de sa pauro chatouno,
 Dins si pantai;
E digas-ie que liuen de si poutouno
 Jéu mourirai!

Quand sarai morto, amo libro, en Prouvenco
 M'envoularai;
E long dóu Rose e long de la Durenco
 Jéu trevarai.

Jéu trevarai dins li valoun de Lauro
 Quand ven l'ahour;
E m'ausiran au dous murmur de l'auro
 Mescla mi plour.

Lou sounarai, e vendra noun troubaire...
 Tresanaren;
Piei amoundaut, iéu emé moun amaire
 S'enanaren.
 (Avignoun 19 de mars 1864)